Tarmoq adapterlari

Tarmoq uskunalari: turlari, xususiyatlari

Zamonaviy uy yoki ofisni tarmoq uskunalarisiz – ma’lumot uzatishga mo‘ljallangan qurilmalarsiz tasavvur qilish imkonsiz. Bu keng tushuncha bo‘lib, bir qator jihozlarni o‘z ichiga oladi. Unga quyidagilar kiradi:

• marshrutizatorlar;

• Wi-Fi retranslyatorlari;

• adapterlar;

• tarmoq saqlagichlari;

• IP-telefoniyalar;

• kontrollerlar;

• kommutatorlar.

Faol tarmoq uskunalari

Ushbu toifadagi texnikalar ikki turga bo‘linadi – faol va nofaol. Birinchi turdagilar intellektual faoliyatni ko‘zda tutadi, ular ma’lumotlarni qayta ishlash algoritmiga ega. Ularda aloqani qabul qiluvchi, uzatuvchi va kuchaytiruvchi mikrosxemalar mavjudligi bunga imkon beradi. Faol uskunalar xonadonlarda, xususiy uylarda va tashkilotlarda lokal tarmoqni tashkil etishga mo‘ljallangan. Ularga quyidagilar kiradi:

• Marshrutizatorlar – ularni router deb ham atashadi. Bu antennali ixcham qurilma bo‘lib, internetga kirish uchun simsiz ulanish nuqtalari yaratadi. Unga bir vaqtning o‘zida bir nechta gadjetni ulash mumkin bo‘ladi: smartfonlar, planshetlar, noutbuklar va hokazolar.

• Kommutatorlar – bir nechta aloqa uzeli orasida tarmoq yaratuvchi apparatlar. Bunday yopiq tizim xavfsizligi hamda ulangan qurilmalar orasida ma’lumot almashuvning tezkorligi bilan ajralib turadi.

• Tarmoq adapterlari – kompyuter ichida joylashgan platalar. Ushbu elementsiz internetga ulanishni amalga oshirib bo‘lmaydi.

• Retranslyatorlar (repiterlar) – keng radiusda qamrovni ta’minlaydi. Repiter tayanch marshrutizatorga bog‘lanadi va uning signali yetib bormagan joylarda ham internet-ulanishni ta’minlaydi. Retranslyator simsiz signalni kuchaytirmaydi, balki uni uzoq masofaga qayta ulashadi.

Faol tarmoq uskunalarining afzalliklari

Bu turdagi qurilmalar quvvat manbaiga ulanishni talab qiladi. Bu rolni ko‘pincha elektr tarmog‘i bajaradi. Ayrim hollarda esa apparatlar batareykalardan ishlashi mumkin.

Faol tarmoq texnikalari bir qator ustunliklarga ega:

• Moslashuvchanlik – ko‘zlangan vazifalardan kelib chiqib, foydalanuvchi parametrlarni o‘zi sozlay oladi.

• Masofadan xizmat ko‘rsatish – tarmoq uskunasiga jismonan teginib boshqarish shart emas. Uning sozlamalarini boshqa xonada turgan kompyuterdan ham o‘zgartirsa bo‘ladi.

• Universallik – bitta qurilmaning o‘zi yordamida tashqi yoki ichki tarmoqni ta’minlash mumkin. Ular uy, ko‘cha, tashkilot, ofis va hokazolar uchun internet qamrovini yarata oladi.

• Yuksak darajali xavfsizlik – bunga faqatgina foydalanuvchilarga ma’lum bo‘lgan parol mas’ul. Signal shifrlangan, bu esa Wi-Fi tarmog‘iga ulangan gadjetlardan ma’lumotlar sizib chiqishining oldini olish imkonini beradi.

• Keng modellar qatori – routerlar, retranslyatorlar va kommutatorlar turli narx toifalarida taqdim etilgan. Siz talab etiluvchi xususiyatlaridan, qamrov maydonidan va mablag‘ingizdan kelib chiqib, mos variantni tanlashingiz mumkin.

Nofaol tarmoq uskunalari

Bu toifaga elektr tarmog‘iga ulanish talab qilmaydigan qurilmalar mansubdir. Bunga quyidagi tovarlar kiradi:

• kabellar;

• vilkalar;

• rozetkalar;

• kommutatsion panellar;

• montaj shkaflari va ustunlar.

Ayrim nofaol uskunalarsiz tarmoq yaratishning imkoni bo‘lmaydi. Masalan, internetga ulanishni provayderning yoki telefon kompaniyasining kabeli ta’minlaydi. U routerga ulanadi, router esa, o‘z navbatida, simsiz aloqani yaratadi.

Montaj shkafi kabi boshqa nofaol tarmoq uskunalarini bemalol yordamchi qurilmalar, deyish mumkin. Ular tizimni qulayroq va xavfsizroq qiladi. Bunday mahsulotlar xonada kabelni ko‘zdan yashirib, qulay taqsimlash imkonini beradi.

Tanlash mezonlari

Tarmoq uskunalarini xarid qilishda quyidagi parametrlarini e’tiborga olish zarur:

• Nimaga mo‘ljallangani – qurilmalar turli vazifalarni bajaradi. Agar noldan boshlab Wi-Fi tarmog‘i yaratmoqchi bo‘lsangiz, sizga marshrutizator kerak bo‘ladi. Signalni kuchaytirish uchun retranslyator xarid qilinadi. Shuningdek, bu maqsadda ikkinchi routerni qo‘llasa ham bo‘ladi. Yodda tutish kerakki, repiter tarmoqni birlamchi yaratishga yaramaydi. U faqat tarmoqni kengaytirish uchun qo‘llanadi.

• Samaradorlik – apparatlar ma’lumot almashuv tezligi bo‘yicha farqlanadi. Bunda nafaqat bitlar, balki soniyasiga o‘tkaziluvchi to‘plamlar (paketlar) ham ahamiyatga ega. Agar kelgusida qamrovni kengaytirish rejalashtirilgan bo‘lsa, texnika jihozini samaradorligi keragidan yuqoriroq bo‘lganidan olavering.

• Portlar sig‘imi – marshrutizatorlar va kommutatorlar bir nechta slotlar bilan jihozlangan. Mazkur qurilmaga kabel orqali ulashingiz kerak bo‘ladigan kompyuterlar soniga qarab portlar sonini tanlaysiz.

Marshrutizator va repiter qanday tanlanadi

Router – simsiz tarmoqning asosiy unsuri. Hozirda u har bir uyda, jamoat tashkilotida va ofisda mavjud. Repiter yoki signal kuchaytirgich ham shunga o‘xshash tuzilishga ega. U ham signalni tarqatish uchun antennalarga va portlarga ega devaysdir. Bu ikki xil qurilma xaridida quyidagi jihatlariga e’tibor berish lozim:

• Qayerga mo‘ljallangani – moslama xonadonga, ofisga, o‘yinlarga, serverga mo‘ljallangan bo‘lishi mumkin. Ularning xususiyatlari katta farq qilishi mumkin, shuning uchun modelini tanlashda, unga qo‘yiladigan vazifalar bo‘yicha bir qarorga kelish kerak.

• Wi-Fi ishlash chastotasi – devayslar bitta, ikkita yoki uchta diapazonda ishlaydi. Ikki diapazonli modellarni tanlagan ma’qul. Ular “shovqin”lardan qutulish imkonini beradi.

• LAN-portlar soni – kabellar orqali ulash mumkin bo‘lgan qurilmalar soni ayni mana shu jihatga bog‘liq. Bitta router yoki signal kuchaytirgich 48 tagacha portga ega bo‘lishi mumkin. Standart modellar esa to‘rtta kompyuterni ulashga mo‘ljallangan.

• Wi-Fi tezligi – 2600 Mbit/soniyadan o‘tishi mumkin. Ammo odatda bunday ko‘rsatkich talab etilmaydi. 1500 Mbit/soniyagacha bo‘lsa yetarli.

Brendlar

Ishlab chiqaruvchi katta ahamiyatga ega. Jihoz tarkibiy qismlarining va ular terilishining sifati shunga bog‘liq. Asaxiy internet-do‘konidan siz quyidagi markalarning tarmoq uskunalarini olishingiz mumkin:

• Cisco;

• Huawei;

• Mikrotik;

• Unifi;

• HP;

• Eltex.

Buyurtma rasmiylashtirishdan oldin siz qurilmaning tavsifi bilan batafsil tanishib chiqishingiz va fotosuratlarini ko‘rishingiz mumkin. Do‘konda to‘lovning har xil usullari ko‘zda tutilgan – onlayn, naqd pulda, bank kartasi orqali. O‘zbekiston bo‘yicha yetkazib berish bir necha kunda bajariladi. Toshkentda esa bu xizmat imkon qadar tez muddatda amalga oshiriladi.