Ibn Xaldun: Muqaddima

Ibn Xaldunning "Muqaddima" asari o'rta asr Islom dunyosining mashhur tarixchi va mutafakkiri tomonidan yozilgan eng muhim ilmiy durdonalardan biri hisoblanadi. Ushbu asar jamiyatshunoslik, tarix, iqtisodiyot va siyosat nazariyalari bo'yicha chuqur tahlillarni o'z ichiga olib, zamonaviy ilm-fan rivojida alohida ahamiyat kasb etadi.

Muallif jamiyatlarning rivojlanishi va inqiroziga olib keluvchi omillar haqida keng ko'lamli fikrlar yuritib, "asabiyya" (ijtimoiy birdamlik) konsepsiyasi orqali sivilizatsiyalarning yuksalishi va tanazzulini tushuntiradi. Uning tahlillarida ko'chmanchi va o'troq xalqlar o'rtasidagi munosabatlar, iqtisodiy jarayonlar hamda siyosiy tuzilmalarning jamiyat taraqqiyotiga ta'siri batafsil yoritilgan.

"Muqaddima" ilmiy va nazariy jihatdan muhim ahamiyatga ega bo'lib, Ibn Xaldun unda jamiyat va davlatlarni tahlil qilish uchun yangi metodologik yondashuvlarni taklif etadi. Bu asar nafaqat tarixiy voqealarni sharhlash, balki jamiyatlarni chuqurroq anglashda ham muhim o'rin tutadi. Ibn Xaldunning ilmiy merosi bugungi kunga qadar o'z qimmatini saqlab qolgan bo'lib, olimlar va tadqiqotchilar uchun noyob manba hisoblanadi.