Abdulla Qodiriy: Mehrobdan chayon (qattiq muqova)

O‘zbek romanchiligi va hayotiy hikoyalar janrlarining asoschisi, buyuk ustozimiz –Abdulla Qodiriy (1894-1938- yillar) XX asr o‘zbek adabiyotining buyuk darg‘alaridan biri bo‘lgan.

A.Qodiriy dastlabki taʼlimni musulmon maktabi, rus-tuzem maktabida, Abulqosim shayx madrasasida olgan. 1925-1926- yillarda Moskvadagi adabiyot kursida taʼlim olgan. Uning dastlabki ijodlari “Samarqand”, “Oina”, “Sadoi Turkiston” gazetalari va o‘zi tashkil etgan “Mushtum” jurnalida eʼlon qilingan.

A.Qodiriyning “To‘y”, “Ahvolimiz”, “Millatimga”, “Fikr aylagil” kabi sheʼrlari, “Baxtsiz kuyov” dramasi, “Juvonboz”, “Uloqda” (1916-yil), “Kalvak Maxzumning xotira daftaridan”, “Toshpo‘lat tajang nima deydi ?” (1920- yil) kabi hikoyalari, “O‘tkan kunlar” (1924-1926), “Mehrobdan chayon” (1929 yil) romanlari, “Obid ketmon” (1934) qissasi hozirgi vaqtda ham sevib o‘qiladi. Shuningdek, N.V.Gogolning “Uylanish” (1935 yil), A.P.Chexovning “Olchazor” (1936 yil) asarlarini ona tilimizga mahorat bilan tarjima qilgan.

1937 yilning 31 dekabrida “xalq dushmani” sifatida qamoqqa olinib, 1938 yil 4 oktyabrda o‘limga mahkum qilingan. Yozuvchining o‘zi va asarlari 1956 yildan boshlab oqlangan.