Mavlono Jaloliddin Rumiy: Masnaviyi ma'naviy

2007 yil YUNESKO qarori bilan jahon bo‘ylab Mavlono Jaloliddin Rumiy yili deb ataldi va dunyo mamlakatlarida buyuk alloma tavalludining 800 yilligi bayram qilindi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining maxsus majlisi ana shu sanaga bag‘ishlandi.

Shubhasiz, Jaloliddin Rumiy ijodining eng yorqin durdonasi uning olti daftardan iborat «Masnaviyi maʼnaviy» asaridir. «Masnaviyi sharif», «Maʼnaviyat dengizi», «Tasavvuf qomusi» deb dong taratgan bu asarni chin maʼnoda «Dunyoning kitobi» deyish mumkin. Muxtasar qilib aytadigan bo‘lsak, u Komil Inson yo‘riqnomasidir.

Ushbu tarjima “Masnaviy”ning eng mukammal nusxalaridan biri - eronlik mashhur mavlaviyshunos olim, filologiya fanlari doktori Muhammad Isteʼlomiy yetti jildda tayyorlab, 2000 yili Tehronda nashr etgan nusxa asosida amalga oshirildi. Mazkur matn esa, o‘z navbatida, asarning to‘rt qadimgi qo‘lyozma nusxalari - Kuniyoning 668 va 677 raqamli qo‘lyozma nusxalari, Kuniyoning ikkinchi nusxasi, Eron Milliy kutubxonasida 715 raqami ostida saqlanayotgan qo‘lyozma nusxa va mashhur ingliz mavlaviyshunos olimi R.Nikelson hozirlagan nashrga asoslanadi. Bu nashrda “Masnaviy”ning olti daftari, xar bir kitobda mukammal izohlar, yettinchi jildda esa «Kashfu-l-abet», yaʼni asardagi barcha baytlarning mundarijasi berilgan.

Ushbu tarjima ana shunday bir moʻtabar nashr asosida amalga oshirilgani bilan ham eʼtiborga molikdir. Yettinchi daftar baytlar mundarijasi bo‘lganligi tufayli tarjimaga ehtiyoj bo‘lmadi.