Yuqori Texnologiyalar. G'aroyibotdan Amaliyotga (Mening birinchi ensiklopediyam)

Har yili ko‘plab yangi ilmiy-texnik ishlanmalar paydo bo‘lmoqda. So‘nggi 100 yil ichida insoniyat transport va qishloq xo‘jaligida mexanik uskunalar hamda hayvonlardan foydalanishdan tortib inson ishtirokisiz dasturlashtirilgan harakatlarni bajarishga qodir murakkab mashinalarni yaratishgacha bo‘lgan ulkan davrni bosib o‘tdi. Taraqqiyot tufayli mutlaqo yangi kasblar paydo bo‘ldi, baʼzilari esa, aksincha, keraksizligi sababli barham topdi. Hozirda kompyuterlar murakkab matematik hisob-kitoblarni qo‘lda bajargan hisobchilarning o‘rnini egalladi, telefon kompaniyalari abonentlarini bir-biriga ulagan telefon stansiyasi xodimalari ham o‘tmishda qoldi.

Shunisi diqqatga sazovorki, baʼzi fantast yozuvchilar ko‘plab texnika yutuqlarini ular hali yaratilmagan paytda oldindan bashorat qila olishgan. Misol uchun 1903 yilda yozilgan «Quruqlikdagi bronenosets» nomli hikoyada britaniyalik yozuvchi Gerbert Uells o‘z yo‘lida barcha tirik narsalarni qirib tashlashga qodir bo‘lgan, zirh bilan qoplangan mashinalarni tasvirlagan. Hikoya ilk marta eʼlon qilingandan 13 yil o‘tibgina birinchi haqiqiy tanklar paydo bo‘ldi. Gerbert Uellsning boshqa «bashoratlari orasida hattoki avtomatik eshiklar ham bo‘lgan, biroq muallifga bu kashfiyotning guvohi bo‘lish nasib etmagan. XX asrning ikkinchi yarmiga kelib ilk zamonaviy avtomatik eshiklar paydo bo‘lgan.