Choynaklar

Choynak – har qanday oshxonaning tengsiz jihozi

Bir qarashda, choynak – har bir uyda mavjud bo‘lgan oddiygina buyumdek. Ammo bu idish turli-tuman modellari mavjudligi bilan ajralib turadi. Ular hajmi, shakli, materiali va dizayniga ko‘ra o‘zaro farqlanadi. Shuning uchun xarid oldidan choynakning xususiyatlari bilan sinchiklab tanishib chiqqan ma’qul, shunda tanlangan model bir necha yil davomida xizmat qiladi.

Choynaklarning turlari

Mazkur oshxona jihozini bemalol quyidagi turlarga ajratib ko‘rsatish mumkin:

• Oddiy plita choynaklari – asosan metalldan ishlangan, suvi yuqorisidan quyiluvchi idishlar. Ularni elektrik yoki gaz konforkasi ustiga qo‘yib ishlatish mumkin. Induksion plitalarga mo‘ljallangan choynaklarni alohida ajratib ko‘rsatsa arziydi. Ularning tubi o‘zgacha bo‘ladi.

• Safar yoki yo‘l choynaklari – sayyohlarga va yo‘ldagilarga juda asqatadi. Ular oddiy oshxona modellarini eslatadi. Farqi esa dastasi uzunligidadir – uning yordamida choynakni gulxan ustida osib qo‘yish mumkin.

• Choy damlash choynaklari – bular eng kichik variantlar bo‘lib, choy va boshqa qaynoq ichimliklarni tayyorlab dasturxonga qo‘yishga mo‘ljallangan. Ular chinnidan, fayansdan, keramikadan, shishadan va hatto metalldan yasalgan bo‘lishi mumkin. Ularni plita ustida isitib bo‘lmaydi, ichiga tayyor qaynoq suv quyiladi. Yana bir farqi – hajmida: damlanadigan choynaklarga kamroq suyuqlik sig‘adi.

• Choydonliqlar – turkcha choy damlash to‘plamlari. Tashqi ko‘rinishidan ular qo‘shaloq choynakka o‘xshaydi, pastki qismi suvni qaynatishga mo‘ljallangan. Yuqori qismida esa achchiq choy damlangan holida qizib turadi. Har kimga choydan va qaynoq suvdan ta’biga ko‘ra quyib uzatiladi.

Tayyorlangan materiallari

Idish tayyorlangan xom ashyo – tanlashning asosiy mezonidir. Mahsulotning xususiyatlari, uzoq vaqt ishga yarashi va undan foydalanish qoidalari ayni shunga bog‘liq. Plita choynaklari haqida gap ketganida, ular quyidagi materiallardan tayyorlanishi mumkin:

• Zanglamas po‘lat – suv bilan kimyoviy reaksiyaga kirishmaydigan, to‘zmaydigan va yengil metall. U o‘zidan zararli moddalar ajratmaydi. Bunday po‘latdan qilingan idish oksidlanmaydi va zanglamaydi. Bu ekologik va hamyonbop material bo‘lib, to‘g‘ri ishlatilsa ko‘p yillar davomida xizmat qiladi, bunda xususiyatlarini va boshlang‘ich tashqi ko‘rinishini yo‘qotmaydi. Zanglamas po‘lat qalin va og‘ir bo‘lishi kerak. Yupqa metall qiyshayishga moyil, bu esa mahsulotning xizmat muddatini qisqartiradi.

• Cho‘yan – bu metalldan qilingan buyumni bemalol “o‘lmas” deyish mumkin. Mazkur metall sekin qiziydi, ammo issiqlikni yaxshi ushlab turadi. Cho‘yan choynaklar zanglamas po‘latdan ishlanganlari kabi talabgir emas. Ular elita toifaga mansub idishlardir. Buning ustiga, cho‘yan idishlar ancha og‘ir va zanglashga moyil bo‘ladi.

• Emallangan po‘lat – arzon mahsulotlar. Ular turli-tuman bezatilishi bilan ajralib turadi. Bunday choynaklarga gullar yoki jonivorlar rasmi chizilgan, naqshlar tushirilgan bo‘lishi mumkin. Emalning ayrim kamchiliklari bor. Masalan, u qurum bog‘laydi va ichiga qasmoq o‘tirib qoladi. Emal zanglamas po‘lat yoki cho‘yan kabi uzoq vaqtga chidamli emas.

• Shisha – bunday idish kamdan-kam hollarda elektroplitaga yoki gaz konforkaga mo‘ljallangan bo‘ladi. Tubi metall bo‘lgan shisha choynaklar bundan mustasno. Shunday idish har qanday materialli oshxona anjomi bilan chiqishib ketavermaydigan induksion plita uchun ayni muddao bo‘ladi. Shisha idishlar original dizayni bilan ajralib turadi va oshxonani qiziqarli qiladi.

• Keramika – mazkur materialdan asosan choy damlanadigan choynaklar yasaladi. Plitaga qo‘yiluvchi keramik choynaklar kam uchraydi. Keramik idish qoyilmaqom ko‘rinishga ega, ammo ancha mo‘rt bo‘ladi, shuning uchun ehtiyotkorona yondashuvni talab etadi. 

• Alyuminiy – yengil va arzon metall. Bunday idishda suv tez isiydi. Ammo alyuminiy idishning ijobiy jihatlari shu bilan tugaydi. Bu metall o‘zidan zararli moddalar ajratadi, suvga undan o‘ziga xos metall ta’mi yuqib qoladi. Alyuminiy oson egiladi, vaqt o‘tishi bilan qorayadi ham.

Tanlashning boshqa mezonlari

Choynak olayotib, uning quyidagi xususiyatlarini hisobga olish darkor:

• Hajmi – oila a’zolari sonidan kelib chiqib tanlanadi. Yolg‘iz kishi uchun 1–2 litrlik modellari kifoya. Katta xonadon uchun sig‘imi katta bo‘lgan choynaklar kerak.

• Dastasi – har xil materialdan yasalishi mumkin. Odatda emallangan idishlarga metall dastalar o‘rnatiladi. Ular tez qiziydi, shuning uchun bunday idishlarni plitadan maxsus ushlagich-qo‘lqop bilan olish kerak. Boshqa choynaklarda neylon, keramik yoki yog‘och dastalar qo‘llanadi. Bu materiallar sekin qiziydi.

• Jo‘mragi – uning uchi balandlikda qopqoq bilan baravar bo‘lishi kerak. Agar past bo‘lsa, qaynaganida suv toshib sachraydi.

• Plitaga mos kelishi – agar oshxonangizda oddiy – gaz yoki elektrik plita bo‘lsa, muammo chiqmaydi. Induksion plitaga mo‘ljallangan choynakning esa tubi magnitli bo‘lishi kerak.

Choynaklarning boshqa o‘ziga xosliklari

Suvni oddiy metall idishlarda qaynatadigan zamonlar allaqachon o‘tib ketgan. Zamonaviy choynaklar xavfsizlikni va ishlatish qulayligini oshiruvchi foydali qo‘shimchalarga ega. Jumladan, quyidagicha choynaklar bor:

• Hushtakli – suv qaynagani haqida xabar beradi. Bu qismi olinuvchi bo‘lgani ma’qul.

• Harorat sozlagichli – suvning qanchalik kuchli isishi kerakligini o‘zingiz belgilab berasiz.

• Filtrli – suyuqlikni tozalashga xizmat qiladi.

• Qo‘sh devorli va qo‘sh tubli – bunday konstruksiya qizish vaqtini qisqartiradi. 

• Termometrli – suvning qanchalik qaynoqligini ko‘rishingiz mumkin.

• Pressli – toblangan shishadan ishlangan damlama choynaklarning o‘ziga xos konstruksiyasi. Bunaqalari giyohlar va rezavorlar qo‘shilgan choylar damlashga o‘ta qo‘l keladi.

• Ingichka jo‘mrakli – bunday modellari qaynoq suvni kichik porsiyalarda quyish imkonini beradi.

Dizayn ham muayyan ahamiyatga ega, axir choynak – oshxona interyerining bir bo‘lagidir. Ayniqsa, metallika modellari talabgir. Ular har qanday oshxonaga uyg‘un keladi. Shuningdek, boshqa tuslardagi choynaklar bor: oq, sariq, qizil, ko‘k va hokazo.

Asaxiy do‘konidan olishning afzalliklari

Katalogda bu oshxona buyumlari keng tanlovda taqdim etilgan. Siz o‘z talablaringiz va mablag‘ingizdan kelib chiqib, o‘zingizga mos choynak tanlay olasiz. Tovarlarning batafsil tavsifi va fotosuratlari ilova qilingan.

Asaxiy do‘konida to‘lovning har xil turlari ko‘zda tutilgan – onlayn, naqd pulda, naqd pulsiz usulda, bank kartasi orqali. O‘zbekiston bo‘yicha yetkazib berish bir necha kunda bajariladi. Toshkentda esa buyurtma kunining o‘zida tovarni olish mumkin. Buning ustiga, poytaxtda aksariyat tovarlar butkul bepul eltib beriladi.