Muso Toshmuhammad o‘g‘li Oybek: Navoiy (lotin alifbosida)

“Navoiy” romani o‘zbek va rus tillarida bir necha marta nashr etilgan asar. Navoiydan keyingi davr uning asarlariga qiziqishni oshirsa oshirdiki, aslo kamaytirmadi. Oybek asarda Navoiy siymosini yaratadi. Bundan besh asr oldin yashab o‘tgan ulug‘ shoirni aniq va yaqqol tasavvur etish buyuk yozuvchigagina xos. Oybek romanda buyuk shoir obrazini yaratishda Navoiyning turkiy til va adabiyotga bo‘lgan munosabati tasviridan ham o‘rinli foydalangan. Asarda Navoiy obraziga xos xususiyatlar sofdillik, qatʼiyat va olijanoblik kabi fazilatlarda namoyon bo‘ladi. Darhaqiqat, “Navoiy” romani o‘zining badiiy –estetik qimmati, mazmun-mohiyati, badiiy-tasviriy vositalarga limmo-limligi, voqealarning izchilligi, tarixiy haqiqatning ko‘zgusi bo‘la olganligi, qahramonlarning bir-biri bilan, yaʼni tarixiy va to‘qima obrazlarning uyg‘unlashganligi bilan ham yuksak tahsin va eʼtiroflarga loyiq asardir. Shu bois ham bu asar mana necha yillardirki, o‘z qadr-qimmatini yo‘qotgan emas , yo‘qotmaydi ham. Chunki chinakam badiiy sanʼat asari hech qachon o‘lmaydi. Bunday asarlarni xalq unutmaydi. Oybekning o‘zbek mumtoz adabiyotida yorqin siymo, ulug‘ mutafakkir sanalgan Navoiy obrazini go‘zal tasvirlab bera olgan bu romani mangu yashayveradi.