Олдос Ҳаксли: Ажиб янги дунё

«Ажиб янги дунё» инглиз ёзувчиси Олдос Ҳакслининг 1931 йилда ёзилиб, 1932 йилда нашр этилган, дистопик, ижтимоий-фантастик романидир. У фуқаролари ақл-идрокка суянувчи, ижтимоий иерархия тартиботи қарор топган футуристик бутунжаҳон мамлакати тўғрисида ҳикоя қилади. Унда репродуктив технологиялар, уйқудаги таълим, руҳиятга таъсир ва шартли рефлексларни шакллантириш соҳаларидаги улкан ютуқлар ёрдамида антиутопик жамият яратилади. Бу жамиятга биргина инсон — асарнинг бош қаҳрамони қарши чиқади.

Олдос Ҳакслининг жаҳон адабиётида чуқур аҳамият касб этган шоҳ асари «Ажиб янги дунё»да тенгсизлик ҳукм сурувчи, технологик ривожланган келажакни тафтиш қилади. Бу мамлакатда одамлар авторитар бошқарув тизимига хайрихоҳ бўлиши учун генетик йўл билан кўпайтирилади, ижтимоий жиҳатдан мослаштирилади ҳамда фармацевтик йўл билан кучсизлантирилади. Буларнинг бари инсонни эрки, одамийлик қиёфаси ва, эҳтимол, қалбидан маҳрум қилади.

Беназир истеъдод эгаси бўлган Ҳаксли бир вақтнинг ўзида ҳам санъаткор, ҳам руҳшунос, ҳам инсон табиати ва тараққиётининг энг ёрқин тафтишчиларидан бири эди. Унинг дурдона асари – «Ажиб янги дунё» миллионлаб ўқувчиларни ҳайрат ва ваҳимага солди, бизни огоҳлантирувчи, ўйга толдирувчи ажойиб бадиий асар ўлароқ, бугунги кунгача ўз аҳамиятини йўқотмади.

1930 йилги фашизм булутлари сояси остида ёзилган ушбу асар нафақат ўша давр жамиятларига, балки оммавий кўнгилхушлик, технология, тиббиёт, фармацевтика, кўндириш санъати ва элитанинг яширин таъсири ҳукмронлик қилаётган XXI аср дунёсига ҳам мурожаат қилади.

Китоб ҳақида ОАВ ва машҳурлар фикри:

«Олдос Ҳаксли 20-асрнинг инглиз тилида ижод қилган энг буюк ёзувчиси».

— Chicago Tribune

«Дурдона асар. ...ХХ асрнинг энг башоратли дистопик асарларидан бири.»

— Wall Street Journal

«У чоп этилган кундагидек ёрқин, провокацион, ажойиб ...»

— Martin Green

«ХХ асрнинг энг буюк ёзувчиларидан бири.»

— Washington Post

«Совуқ. . . . 1932 йилда у бизга генетик муҳандисликнинг қоронғу томонини бергани ҳайратланарли.»

— Providence журнали бюллетени

«Даҳо. . . умрини Машинанинг кейинги юришини қоралаш билан ўтказган ёзувчи».
— The New Yorker

«Ҳаксли инсон муносабатлари ҳақидаги ажойиб билимини бизнинг ҳақиқий дунёмизни 1931 йилдаги башоратли фантазияси билан солиштириш учун ишлатади. Унинг узоқ келажак ҳақидаги сатирик башорати қанчалик қисқа вақт ичида ҳақиқатга айланганини билиш жуда қўрқинчли тажрибадир.»
— New York Times китоб шарҳи

«Бугунги дунёнинг баъзан даҳшатли даражада аниқ кўриниши.»
— St. Louis почта жўнатмаси

«Ҳамманинг «Ажиб янги дунё»ни ўқиши ёки қайта ўқиши вақти келди.»
— Raleigh News & Observer

Муҳаррир: Х. Йўлдошев

Мусаҳҳиҳлар: М. Шарифова, Д. Ҳайдарова

Дизайнер саҳифаловчи: Д. Расулов