Қўрқут ота китоби: Достон

"Қўрқут ота китоби"
 - туркий халқларнинг энг қадимий достонларидан бири бўлиб, мифопоетик асослари уч минг йиллик қадимий тасаввурларга бориб тақалади.

Достонларда туркий қавмларнинг давлат ва салтанат тиклаш йўлидаги курашлари, ижтимоий ҳаёти, урф-одат ва дунёқараши рамзий тарзда ифода этилган. Мифологик жиҳатдан "Қўрқут ота китоби" "Гўрўғли" достонлари туркумининг якуний босқичи саналади. Ҳар бир ривоятда халқ донишманди Қўрқут ота саҳнага чиқиб, воқеаларни умумлаштирувчи ҳикмат ва насиҳатлар айтади.

Достоннинг ёзма нусхалари ХИВ-ХВИ асрларга оиддир. ХИХ аср бошида Германияда ориенталист Ҳ. Ф. вон Дис томонидан достоннинг айрим қисмлари таржима қилиниб чоп этилиши билан жаҳон илмий жамоатчилиги эътиборини тортди. Ундаги қадимий мифлар ва рамзий образлар бутун дунёда катта шов-шув кўтарган, натижада достон туркий халқлар меросидан ташқари, умуминсоний тафаккур хазинасининг муҳим бўлаги сифатида ЮНЕСКОнинг номоддий маданий мероси рўйхатига киритилган.