Ҳенри Марш: Озор берма: Ҳаёт, ўлим ва нейрожарроҳлик

Мия жарроҳи бўлиш қандай? Бировнинг ҳаётини қўлингизда ушлаб туриш, фикр, туйғу ва мулоҳазани яратадиган нарсаларни кесиб ташлаш қандай туйилади? Ҳаётни сақлаб қолиш мақсадида қилинган операцияда ҳаммаси нотўғри кетиб қолса, оқибат билан қандай яшаш мумкин?

Буюк британиялик етакчи нейрожарроҳ Ҳенри Марш раҳм-шафқат ва самимийлик билан мия жарроҳининг ҳаётини тавсифловчи операциянинг шиддатли қувончини, чуқур таъсирли ғалабаларни, даҳшатли оқибатларни, пушаймонли лаҳзаларни ўз китобида очиб беради. Ушбу “Озор берма” китоби замонавий касалхонада содир бўладиган сон-саноқсиз инсоний драмалар ҳақида унутилмас тушунча беради. Энг муҳими, бу ҳаётдаги энг қийин дамларда ҳам умид қилиш кераклиги ҳақида сабоқ беради.

Нейрожарроҳлик — тиббиётнинг жуда нозик ва хатарли йўналиши. Чунки шифокорнинг арзимас хатоси ҳам мудҳиш фожиага сабаб бўлиши мумкин. Операция хонасида суперқаҳрамон ролига кирган нейрожарроҳга беморининг ишончи қанчалик куч беради? Унинг хатосини бемори ва яқинлари қандай қабул қилади? Гиппократ қасамини ичган, ҳаммага “таъмасиз ёрдамлашишга” ва “уларга зарар етказишдан” ўзини тийишга ваъда берган шифокорчи? Озгина эътиборсизлиги оқибатида ўлим топган ёки бир умр ногирон бўлиб қолган беморини кўрганида у кўнглидан ўтказадиган ҳисларни бошқалар тасаввур қила оладими?

Тажрибали ва таниқли нейрожарроҳ Ҳенри Маршнинг бу китоби ҳаётий воқеалар асосида ёзилган. Унда шифокор ўзининг гоҳ қувончли, гоҳида эса қайғули якунланган жарроҳлик амалиётлари, беморлари билан боғлиқ самимий хотираларини баён этган. Йиллар давомидаги тажрибалар замирига қурилган асосий ғоя эса нафақат тиббиёт ходимларига, балки барчага бирдай асқатади. Китоб номи ҳам ёзувчининг бутун инсониятга даъвати каби янграйди.

Китоб ҳақида ОАВ ва машҳурлар фикри

"“Озор берма” китоби мия жарроҳлиги ортидаги нозик инсонийликни очиб беришга журъат этади. Ҳар бир ҳикоя ўқувчиларни нейрожарроҳнинг шахсий фикрларига чорлайди ва уларни операция хонасида зарур бўлган зиддиятли ҳамдардлик билан ҳайратда қолдиради."
— Майкл Пол Мейсон, муаллиф.

"Ушбу мулоҳазали шифокор нейрожарроҳликнинг элита оламига ўта шахсий ва жозибали кўриниш беради, унинг ажойиб муваффақиятлари билан бир қаторда даҳшатли муваффақиятсизликларини ҳам баҳолайди."
― Publishers Weekly

"Ўзининг ҳамкасблари Жером Гроопман ва Атул Гаванденинг иши сингари, “Озор берма” китоби шифокорлар ҳаёти ва улар дуч келадиган қийинчиликлар ҳақида маълумот беради, чунки биз катта умид билан ҳаётимизни уларнинг қўлларига топширамиз."
— The Washington Post

"Операция хонасига нейрожарроҳнинг кўзи билан қарашнинг ўзига хос ҳаяжонини инкор этиб бўлмайди ва доктор Марш кўплаб шифохона драмаларини тақдим этади. Шунга қарамай, линзалар айланиб, тасвир доираси кенгайиб бораётган лаҳзалар сизни ҳайратда қолдиради ва сиз нейрохирургиянинг майда-чуйдаларини ўрганиб, ҳаётнинг ўзи ҳақида тушунчага эга бўлаётганингизни тушунасиз".
— The Wall Street Journal

"Тиббиётдаги ҳаёт ҳақидаги энг яхши китоблардан бири, “Озор берма” шифокор бўлишнинг оғриқли имтиёзини дадил ва чиройли тарзда очиб беради."
― Booklist


Муаллиф ҳақида
ҲEНРИ МАРШ Лондондаги Royal Free Hospitalда тиббиёт бўйича таҳсил олди, 1984 йилда Қироллик жарроҳлар коллежи аъзоси бўлди ва 1987 йилда Лондондаги Аткинсон Морли/Цент-Жорж касалхонасида нейрожарроҳ маслаҳатчиси этиб тайинланди. У New York Times бестселлери муаллифи. У 2010 йилда CBE аъзоси бўлган. У антрополог Кейт Фоксга уйланган ва Лондон ҳамда Оксфордда яшайди.